Yarın ?

Geçmiş tarihimizde pandemi olarak adlandırılan önemli enfeksiyon hastalıklarının dünyanın seyrini değiştirdiğini farklı kaynaklardan öğrenmiştik. 2019 yılının sonlarına doğru Çin’den aldığımız haberlerle gündemimize giren ve 2020 Mart ayından beri içinde bulunduğumuz bu sürecin aslında sadece filmlerde olabileceğine inanlardandım.

Pandemi süreci birden bire gündemimizi değiştirdi. Bu yıl gündemin ağırlıklı olarak ilk maddesi pandemi oldu ve gelecek sene ortasına kadar da böyle olacağını düşünüyorum. Hiç beklenmedik şekilde ölümlerin olması günlük yaşamı tamamen değiştirdi. Ülkelerin ekonomileri çöktü, sosyal politikalar değişti, sosyal hayatı da altüst etti.

Hayatımıza yeni yeni şeyler girdi bir anda. Daha önce hiç aklımıza gelmeyen eldiven, maske, dezenfektan, mesafe.

Bilinmezlikler çoğu zaman korkutucudur. Korunmak için önce kendimizi gündelik hayattan izole etmeye çalıştık. Mümkün olduğunca evlerimize kapandık. Çok elzem olmadıkça yakınlarımızla — dostlarımızla direkt teması kestik. Hastalığa karşı aşı ve ilaç konularındaki gelişmeleri can kulağıyla takip ettik. Gündelik hayatımızda sıradan olarak nitelendirdiğimiz bir takım şeylerin değerini daha iyi anlamaya başladık. Sağlık — ya da daha doğrusu temasta olamamak.

Oysa ki pandemiden hemen önceki durumu hatırlayalım. Tıp alanında en çok konuşulan konular aşıların etkin olup olmadıkları, sağlıklı beslenme alanında farklı öneriler ve alternatif tıp uygulamalarıydı. Popüler sağlık alanının temel konuları bunlardı.

Kartlı ödemeler alanında temassız ödemelerin güvenilirliği ve temassız özellikli kartların cüzdan ya da folyo gibi yöntemlerle muhafaza edilmesi gerekliliğiydi. Haber konusunda ulusal kanallarda ya da sosyal medyada gündem bulmada ne zaman bir zorluk yaşansa ilk el atılan konu ise temassız ödemelerdi.

Zaman geçtikçe öğrenmeye başladık, nasıl önlem alabileceğimizi ve/ya korunabileceğimizi öğrendik. Hayat devam ediyordu. Sadece özel hayatımız değil, eğitim hayatı, iş hayatı ve hatta niceleri.

İlk olarak hayatımıza uzaktan çalışma girdi. Evler bir anda ofis oldu, digital uygulamalar hayatımıza girdi. Uzaktan eğitim başladı, çocuklarımız derslerini — sözlülerini uzaktan olmaya başladılar. Hatta karne törenleri ve mezuniyetler bile sanal ortamdan yapıldı.

Evlerimizdeki internet kapasiteleri, oturma ve çalışma düzenleri hep yeni duruma göre düzenlendi. Bu noktada akıl devreye girdi, her geçen gün yeni düzeni daha iyiye nasıl götürebiliriz üzerine yoğunlaşıldı. Elimizde olanları daha nasıl iyi kullanabileceğimize daha çok odaklandık. Dışarı mümkün olduğunca çıkamıyorduk ancak telefonlarımızdaki digital uygulamalarımızla istediklerimiz er ya da geç kapımıza gelebiliyordu. Artık marketler, restoranlar herşeyi kapımıza getirdiği gibi bizler de evimizde artık usta aşçılara taş çıkartırcasına yemekler yapmaya başladık.

Bu durum finansal alışkanlıklarımıza da yansıdı. Artık internet üzerinden alışverişi daha çok yapmaya başladık. BKM Verilerine göre ülkemizde internetten yapılan alışveriş hacmi 2020 yılının sadece ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre %24 arttı.

Kartlarımızda temassız özelliği vardı ancak kullanma konusunda çekinceler vardı. Pandemi hayatımıza “temassız” kelimesini iyice yerleştirdi. Hatta akıllı telefonlar da bankacılık uygulamaları sayesinde bu özelliği sunuyordu.

ATM’lerden para çekerken — yatırırken karekod uygulamaları ön plana çıktı. Meğer akıllı telefonlardaki uygulamalar sadece bilgi alma — foto çekme — beğenme gibi özelliklerin dışında bizler için ne kadar fayda yaratabiliyormuş. Bir sene içinde temassız ödemeler yaklaşık 3.5 kat arttı. Artık temassız ödeme — temassız teslimat gibi kullanımlar yeni güncellimiz haline geldi.

2021 yılının ikinci çeyreği itibariyle artık pandeminin etkisini yitireceğine inanıyorum. Pandeminin bence bazı iyilikleri de oldu. Hayatın kıymetini öğrenmek, ailenin, dostluğun, toplumsal aidiyetin değerini yeniden fark etmek ve keşfetmek. Süreç bize olumsuz durumlarla mücadele etme fırsatı verdi ve ne olursa olsun ayakta kalmamız gerektiğini öğretti.

Bu dönemim bize hatırlattıklarını ve öğrettiklerini, yeni dönemin vazgeçilmezi bundan sonra daha çok kullanacağız. Mesela Finansal işlemlerimizde temassız ödeme — karekod kullanımı gibi.

Bu dönemden şu ana kadar bende düşündürdüklerini şu şekilde sıralamak isterim.

• Pandemi sürecinde hastane kapasitelerinin ve donanımlarının ne kadar önemli olduğu,
• Kademeli olarak gelen sokağa çıkma yasaklarında her seferinde dışarıya çıkıp özgürce dolaşmanın ne büyük bir lüks olduğu,
• Sevdiklerimize değer verdiğimizi göstermenin ne kadar önemli olduğunu ve hayattayken bolca vakit geçirmeye özen göstermenin, onların varlığının ne kadar değerli olduğu,
• Bilim insanlarına, doktorlara ve tüm sağlık çalışanlarına hak ettikleri değerin verilmesi gerektiği ,
• Özellikle çalışan annelerin ne kadar büyük bir iş çıkarttıkları. Bizzat kendi evimde şahit oluyorum. Bütün aileyi çekip çeviren kadınlara tekrar şapka çıkarıyorum.

Sağlıklı, huzurlu ve mutlu bir 2021 yılı dileklerimle.